منحنی یادگیری

 

http://mahmoodfatehi.blogfa.com

در واحدهایی که مدیریت به دنبال کیفیت کالای تولیدی و از جهتی در طولانی مدت کاهش در هزینه های تولیدمی باشد با آموزش کارکنان خود سعی می کند هزینه های تولیدی را کاهش دهد .در منحنی یادگیری ما بر این باوریم که در امتداد دو برابر شدن حجم تولید لازم نیست حتما زمان لازم برای تولید صرف می شود نیز 2 برابر شود .لذا تا مرحله ثبات یادگیری بنا بر ضریب یادگیری مدت لازم برای تولید در دوره های متفاوت برابر نیست چرا که کارکنان آموزش لازم دیده اند بنا بر ضریب یاد گیری در هر دوره تولیدی خواه میزان تولیدی برابردوره قبل باشد یا مقدار تولیدی بیشتر از دوره قبل باشد.
شاید در ذهن شما این مسئله مورد توجه باشد که با گذشت زمان و کسب تجربه قاعدتا زمانی که برای دوره اول تولید صرف می شود برابر دوره بعدی نیست ...
بله این نظر صحیح است اما به نظر شما آیا با آموزش ضمن زمان این سرعت بیشتر نمیشود؟آیا کیفیت محصولات نیز بهتر نمی شود؟ پاسخ این سوال قاعدتا بلی می باشد.
پس ما بر این باوریم که صرفا با 2 برابر شدن میزان تولیدی زمان تولید لازم 2 برابر نمی شود.

مثال)در شرکت تولیدی بهشهر ضریب یادگیری 80% برای مقادیر تولید 100 و 200و400و800و1600 واحد می باشد برای تولید هر محصول 5 ساعت کار نیاز میباشدکه نرخ هر ساعت 1000 ریال می باشد.زمان مورد نیاز برای تولید 1600 واحد محصول چه زمانی می باشد؟
پاسخ:
500 = 5 × 100
800= 4 ×200 → 4= (80% ×5)
1280= 3.2 ×400 → 3.2 = (80% × 4)
2048 = 2.56 × 800 → 2.56 = (80% × 3.2)
3277 = 2.048 × 1600 → 2.048 = ( 80% × 2.56)
مدت لازم برای تولید 1600 واحد محصول 3277 ساعت می باشد .با توجه حل مثال بالا می بینیم با 2 برابر شدن حجم تولید زمان لاز 2 برابر نشده است.
منبع مثال آورده شده : مشایخی فرد – سعید – مدرسان شریف – حسابداری صنعتی

رایت (Wright) اولین ایده منحنی یادگیري و اثر آن روي صنعت هواپیمایی آمریکا را در سال 1936 ارایه کرد.  او فهمید الگویی در روش یادگیري افراد است. فکر اصلی در تئوري منحنی یادگیري افزایش بهره وري یا کاهش ساعت کاري مورد نیاز براي تولید یک واحد است. این پدیده در بررسی مدل هاي رفتار هزینه، تخمین هزینه و تصمیم گیري عمومی، مفید است.

ساخت هواپیما با افزایش میزان یادگیری شرکت و دستیابی به کارایی بیشتر، ارزان تر صورت می گیرد. کارگران سریع تر کار می کنند، اشتباهات کمتری انجام می دهند و مواد کمتری به هدر می دهند.

تعریف منحنی یادگیری

یک منحنی یادگیری ارتباط بین هزینه تولید یک قلم جنس یا اجرای یک وظیفه و تعداد واحد های تولیدی یا وظایف انجام شده در طول زمان را نشان می دهد.

شیب آن منعکس کننده چگونگی سرعت عمل یک شخص یا یک سازمان به منظور توسعه تجربیات است.

هرچه منحنی شیب دار تر باشد، یادگیری آسان تر خواهد بود.

 یادگیری سازمانی

 یادگیري سازمانی به فرآیند پیشرفت فعالیت ها از طریق دانش و فهم بهتر معنی می دهد. مراحل یادگیري سازمانی از نظر گاروین شامل: 

o  مرحله شناختی: در این مرحله اعضاي سازمان در برابر ایده هاي جدید قرار می گیرند، دانش خود را گسترش می دهند و تفکري متفاوت را آغاز می کنند

o  مرحله رفتاري: در این مرحله کارکنان و اعضاي سازمان سعی در تغییر رفتارهایشان دارند

o  مرحله پیشرفت عملکرد: در این مرحله، تغییر در رفتارها باعث پیشرفت هاي قابل سنجش در نتایج   می شوند، نظیر کیفیت برتر، توزیع بهتر، سهم بازار بیشتر و...

بطورعمومی، اثر یادگیري زمانی که یک فعالیت درون سازمانی، سازماندهی و توسعه داده شود، رخ می دهد. تئوري یادگیري بر پایه اصول ساده سرشت انسانی قرار دارد. مردم از تجربه می آموزند، آنچنان که زمانی که کارکنان، وظیفه اي را تکرار می کنند در آن کارا تر می شوند.

منحنی هاي یادگیري تمایل به بهبود تولید جاري و توضیح برنامه هایی براي بهبود بلند مدت دارند .

 تئوري منحنی یادگیري بر پایه نتیجه گیري هاي زیر می باشد:

 o زمان (هزینه اي) که براي یک هدف مشخص یا یک واحد کامل شده مورد نیاز می باشد، هنگامی که هدف             بدست آمده یا تولید تجمعی افزایش یافته باشد، کاهش خواهد یافت.

o       زمان (هزینه ي) توزیع کاهش خواهد یافت.

o       کاهش این زمان از طریق یک سری محاسبات قابل پیش بینی است.

 در دوره اي که فرآیند یادگیري مؤثر باشد، براثر افزایش سطح تولید، جمع ساعت کار و دستمزد با نسبتی نزولی اضافه می شود. منحنی هاي یادگیري درتمامی زمینه هاي فعالیت ها از عمومی ترین تا نادرترین آن ها بکار  می روند. منحنی هاي یادگیري بخشی از برنامه ریزي استراتژیک شرکت می باشند، مثلاً تصمیم گیري قیمت گذاري، تصمیم گیري جهت سرمایه گذاري عمده و مخارج عملیاتی.

کارایی منحنی یادگیری در خطوط تولید بارز تر است، زیرا بخش های مختلف مانند تعمیرات، ساخت، تامین مواد، طراحی و مهندسی و برنامه ریزی تجربیاتشان را بین خود مبادله می کنند و موجب تولید محصول می شوند. حال با افزایش در یادگیری، در طول منحنی یادگیری پیشروی کرده و تولید افزایش می یابد.

یک نگرش جدید وجود دارد که بر اساس آن منحنی های یادگیری می توانند انگیزه هایی برای قیمت گذاری در مراحل اولیه چرخه تولید باشد.

مثلاً ممکن است یک تولید کننده از منحنی های یادگیری جهت قیمت گذاری یک محصول جدید با قیمتی به مراتب پایین تر از هزینه تولید اولیه جهت دلسرد کردن رقبا، استفاده کند. این قیمت پایین موجب انگیزش تقاضا می گردد.

 * فکراصلی  در تئوری منحنی یادگیری افزایش بهره وری (یاکاهش ساعت کاری مورد نیاز برای تولید یک واحد) است یعنی زمانی که میزان افزایش بهای تمام شده برای هرواحد اضافی تولید ،کمتر از افزایشی است که برای یک واحد تولید شده ما قبل ایجاد شده است. این نامگذاری به دلیل کاهش میزان دستمزد ،کاهش زمان مورد نیاز ،براثر پیشرفت آموزش کارگران  انجام  گرفته است

برخی شرایط تولید که بر منحنی یادگیری اثر می گذارند

 ·         فرآیند ها و روش های تولید

·         پیچیدگی سیستم مورد نظر

·        پایداری نیروی کار

·        وقفه های تولید

 شرایط لازم جهت اجرای منحنی یادگیری

 ·        تولید بدون وقفه

·        ارزیابی عملکرد ها

·        تعیین بهای تمام شده و قیمت فروش

·         استاندارد های کارایی کارگر

منحنی یادگیری فروش

 هنگامی که یک شرکت محصولی جدید را معرفی می کند، این وسوسه براي مدیران ارشد آن بوجود می آید که ظرفیت نیروي فروش شرکت را با استخدام کارکنان جدید افزایش دهند و با سرعت بیشتري به مشتریان جدید دست یابند. استخدام سریع نیروهاي فروش جدید موجب کاهش جریان نقدینگی شرکت می شود. قبل از اقدام به فروش محصول جدید به گونه اي مؤثر و کارآمد، همه واحدهاي سازمان باید در رابطه با نحوه خرید و مصرف محصول توسط مشتري آگاهی هاي لازم راکسب کنند. این فرآیند را منحنی یادگیري فروش می نامند. هر اندازه یک شرکت در رابطه با فرآیند فروش اطلاعات و آگاهی بیشتري کسب کند، کارایی فروش شرکت افزایش یافته و در نهایت بازده فروش افزایش می یابد.

 مراحل یادگیري فروش

 ·        شروع

·        انتقال

·        اجرا

هر مرحله، نیاز به تعدادي نیروي فروش خاص و توانمندي هاي ویژه اي در زمینه فروش دارد و نشان دهنده مرحله اي خاص از فرآیند تولید، بازاریابی و فروش شرکت است. ازاین رو، راهبردهاي خاصی را درحوزه هاي مذکور می طلبد. تنظیم این راهبردها همگام با عبور شرکت از مراحل مختلف منحنی یادگیري فروش به مدیران امکان می دهد بنحوي کاراتر به تخصیص منابع اقدام کنند، انتظارات تولید و فروش را واقع بینانه تر شکل دهند، جریان هاي نقدي شرکت را به نحوه مطلوب تري مدیریت کنند و با صرف زمان و هزینه کم تر، به کسب سودهاي بیشتر نایل آیند.

دلایل اثر

دلیل اصلی که چرا اثرات منحنی تجربه و یادگیری اعمال می شود، البته ، فرایندهای پیچیده ای از یادگیری درگیر شده است. همانطور که در مقاله مورد بحث ، یادگیری به طور کلی با یافته های پی در پی بزرگتر آغاز می شود و پس از آن به ترتیب کوچکتر می باشد . .معادلات برای این اثرات از سودمندی از مدل های ریاضی برای جنبه های خاصی تا حدودی قابل پیش بینی از آن به طور کلی فرآیندهای غیر قطعی می آیند .آنها عبارتند از:

- ​​بهره وری کار  - کارگران از لحاظ فیزیکی بیشتر زبر می شوند . آنها تبدیل می شوند به کسانی که به صورت ذهنی اعتماد به نفس بیشتری می یابند و و زمان کمتری را برای تامل کردن, یادگیری، آزمایش ، و یا اشتباه صرف می کنند. با گذشت زمان راههای  میان بر و پيشرفت  را یاد می گیرند . این امر برای  تمام کارکنان و مدیران است، وفقط  برای کسانی که به طور مستقیم در تولید هستند  نمی باشد.

- استاندارد ، تخصص ، و روش های ارتقاء- به عنوان فرآیندها، قطعات و محصولات استاندارد بیشتر می شوند ، بازده تمایل به افزایش است . هنگامی که کارمندان در مجموعه ای محدود از وظایف تخصص می یابند، تجربه بیشتری در این وظایف کسب می کنند و با سرعت بیشتری کار می کنند.

- یادگیری تکنولوژی محور – تولید خودکار تکنولوژی و فن آوری اطلاعات می توانند راندمان آنها را در حال اجرا معرفی کنندو مردم یاد می گیرند که چگونه آنها را کارآمد و موثر استفاده کنند .

- استفاده بهتر از تجهیزات – همان اندازه که  تولید کل افزایش یافته است، تجهیزات تولید شده بیشتر به طور کامل بهره برداری می شوند، کاهش هزینه ها به طور کامل محاسبه می شود .علاوه بر این، خرید تجهیزات تولیدی ، می تواند قابل توجیه باشد .

- تغییر در ترکیب منابع - به عنوان یک شرکت تجربه بدست می آورد ، می تواند مخلوط ورودی به آن را تغییر دهد وبدین وسیله به حالت  کارآمد تر تبدیل شود.

 محاسبه منحنی یادگیري

 مدل هاي مختلفی براي منحنی یادگیري پیشنهاد شده اند که به وسیله فن آوري ها یا صنایع مختلف مورد استفاده قرار گرفته اند ولی عموماً مورد قبول واقع نشده اند. مهمترین مدل هاي ریاضی منحنی هاي یادگیري عبارتند از:

Log-Linear (wright) : y(x)=  a.xⁿ

Stanford-B : y(x)= a.(x+c)ⁿ

Dejong : y(x)= a1+a0.xⁿ

S-curve : y(x)= a1+a0.(x+c)ⁿ

 مدل رایت ساده ترین و معمول ترین معادله بوده و براي شمار زیادي از فرآیندها معتبر می باشد. معادله استانفورد جهت شکل دهی فرآیندها در هنگامی که تجارت از یک تولید به تولید دیگر منتقل می شود مورد استفاده قرار می گیرد. معادله دي جانگ براي مدل سازي فرآیندها درجایی که بخشی از فرآیند نمی تواند بهبود یابد مورد استفاده قرار می گیرد. معادله منحنی S معادلات استانفورد و دي جانگ را به منظور شکل دهی در فرآیندها ترکیب می کند تا تجربه بوسیله یک محصول به محصول دیگر منتقل شود.

محاسبه منحنی یادگیري از طریق مدل رایت

 I_n: تعداد ساعتهای مورد نیاز برای تولید آخرین واحد                                                                        =aX^b (I_n)

a : تعداد ساعتهای مورد نیاز برای تولید اولین واحد

X : مجموع تعداد واحد های تولیدی

B: توان یادگیری

نکته

با جایگزین کردن مقادیر عددي مربوط درمعادله قبل، شکل دقیق منحنی یادگیري را می توان مشخص کرد. ولی تخمین عملکرد صحیح در منحنی یادگیري هم ضمانت نمی کند که تخمین ما صحیح خواهد بود. به دلیل اینکه ما با عملکرد هاي برنامه ریزي نشده و عملکردهاي فعال انسانی مواجه می شویم که می تواند به هزاران دلیل تغییر کند.

کاربردهاي منحنی یادگیري

مهمترین سؤال در خصوص منحنی هاي یادگیري این است که چطور یک شرکت از منحنی هاي یادگیري در تجارتش استفاده می کند. یک کاربرد عملی منحنی یادگیري در پیش بینی بودجه ها در سازمان و برآورد هزینه است. تعیین نیازهاي منابع انسانی، کاربرد دیگري است که منحنی یادگیري می تواند در مورد آن مورد استفاده قرار بگیرد، در نتیجه شرکت ها کارآتر می شوند. منحنی یادگیري بطور منظم براي برنامه ریزي استراتژیک همه سطوح بنگاه استفاده می شود. جهت تعیین بودجه ی پروژه هاي با تکنولوژي بالا، همبستگی میان هزینه هاي کار با پروژه براي شرکت ها حیاتی است. زمان و هزینه کار گرایش به افزایش دارد. به جهت اینکه چنین     پروژه هایی با پرداخت هاي بسیار بالا به متخصصان به انجام می رسند، استفاده از منحنی هاي یادگیري به تعیین بالاتر و برتر زمان هاي واقع گرایانه وظیفه کمک می کند، که تصمیمات قیمت گذاري و رقابت کل شرکت را بهبود می بخشد.

محدویت هاي منحنی یادگیري

 منحنی هاي یادگیري داراي محدودیت هایی به شرح زیر می باشند:

1.محدودیت اصلی منحنی یادگیري، صحت انتخاب دو پارامتر اصلی منحنی یادگیري است: منابع براي واحد اول و نرخ منحنی یادگیري. کوتاهی در بدست آوردن همه منابع و هزینه هاي مشترك واحد اول و بعلاوه نرخ نادرست، می تواند تأثیرات بر روي هزینه ها و ارزش هاي تولید پیش بینی شده را از بین ببرد.

2.مشکل عمده دیگر این است که صرفه جویی غیر واقعی ممکن است، نتیجه اشتباه در انتخاب ورودي هاي کاري صحیح باشد. ممکن است صرفه جویی به یادگیري نسبت داده شود، در حالیکه آنها عملاً بوسیله عوامل دیگري نتیجه شده باشند. دلایل این اشتباهات:

الف ) اتوماسیون ممکن است زمان کار را کاهش دهد

ب) کار غیر مستقیم می تواند به اندازه کاهش زمان کار مستقیم افزایش یابد

ج) ممکن است کارکنان با کیفیت بالا به کار گرفته شوند و تلفیق کار تغییر کند

د) تغییر در ارزش و نه افزایش در یادگیري ممکن است در تولید صرفه جویی ایجاد کند

3.کارکنان ممکن است به دلیل فقدان انگیزه و یا گرایش به سازمان در برابر یادگیري مقاومت کنند. کارکنان باید به ایده منحنی یادگیري معتقد باشند و مدیریت باید اطمینان یابد که فرآیندهاي درخور، به گونه اي قرار می گیرند که کل سازمان بتواند یاد بگیرد

 4.منحنی یادگیري عموماً به تکنولوژي متکی است. اگر چه کارکنان می توانند عملیات ماشین ها را با کارآیی بیشتري یاد بگیرند و حتی کاربردهاي جدیدي را براي ماشین ها بیابند، اما استعداد پیشرفت ماشین ها همیشه محدود است بنابراین وابستگی خطی تولید به ماشین ها به میزان یادگیري که اتفاق می افتد وابسته است. عوامل دیگری همچون در دسترس بودن مواد و برنامه کار در منحنی یادگیري موثر است.

نتیجه گیري

در مجموع ایده منحنی یادگیري براي تولید محصول بهتر از طریق تجربه بیشتر است. منحنی یادگیري یک تکنیک کاهش هزینه نیست. طرز تلقی کارکنان باید مورد توجه قرار بگیرد و نباید تمام یادگیري ها درسازمان متعادل باشد. منحنی یادگیري براي جواب ده هزار سؤال سازمان مورد استفاده قرار می گیرد و براي تداوم رشد مؤثر، بیشتر بعنوان یک نیاز و کمتر بعنوان هدف استفاده می شود.

 منابع

 1)شباهنگ ، رضا ( 1387 ) حسابداري مدیریت، سازمان حسابرسی ، مرکز تحقیقات تخصصی حسابداري و حسابرسی

2)لزلی ،مارك و هالووي ، چارلز ( 1385 ) منحنی یادگیري فروش ، ترجمه احمد روستا ، ماهنامه گزیده مدیریت ، سال هفتم

  http://mahmoodfatehi.blogfa.com

برچسب‌ها: منحنی یادگیری , یادگیری سازمانی کارآفرینی مدیریت حسابداری و حسابرسی...