کار تیمی و اهمیت آن در سازمان

انسان موجودی اجتماعی است. چنانچه انسان‌ها به این قدرت غریزی خود واقف باشند و از آن بهره‌برداری درستی نمایند، می‌توانند کارهای خارق‌العاده‌ای را انجام دهند و به آثار شگرفی دست پیدا کنند. کار گروهی و نوع کامل‌تر آن، کار تیمی، چون بر پایه غریزه، شخصیت و توان ذاتی انسان‌ها استوار است، چنانچه به شکل هدفمند و اصولی مورداستفاده و بهره‌برداری قرار گیرد، می‌تواند منجر به نتایج شگفت‌انگیزی گردد. با مطالعه فرهنگ کار گروهی و تیمی در کشورهای مختلف جهان، به این نتیجه می‌رسیم که کشورهایی که توانسته‌اند این مقوله را در سطح جامعه خود نهادینه نمایند، به پیشرفت‌های علمی، اقتصادی و توسعه سیاسی و اجتماعی بیشتری دست‌یافته‌اند.
از نگاه دیگر، مدیریت، کار با دیگران و توسط دیگران تعریف‌شده است. این تعریف بر کار گروهی و تیمی تأکید دارد. کار تیمی توانمند و کارآمد به‌صورت هم‌افزایی عمل کرده و نتایج خارق‌العاده و دور از انتظاری را به دنبال دارد؛ بنابراین امروزه در علم مدیریت تنها راه دست‌یابی به رؤیاها و وقوع یک معجزه در سطح سازمان، انجام کار تیمی مؤثر و کارآمد است. برخورداری از توان مالی و سرمایه‌گذاری زیاد، استراتژی‌های مناسب و نیروهای ماهر و کارآمد، مزایای رقابتی ماندگار و پایداری نیستند. فقط سازمان‌هایی که در آن‌ها محوریت انجام امور بر اساس کار تیمی است، دارای مزیت رقابتی پایدار می‌باشند. انجام امور به‌واسطه گروه‌های کارآمد و توانا، مزیت رقابتی پایدار و تضمینی بر استمرار فعالیت سازمان‌ها است. اگر مهم‌ترین عامل ورودی سازمان، یعنی نیروی انسانی با تمام توان در جهت یک هدف مشترک هماهنگ شوند و به حرکت درآیند، در همه زمینه‌های کسب‌وکار موفق خواهند شد.
نیروی انسانی مهم‌ترین عامل تشکیل‌دهنده یک سازمان است. هر یک از کارکنان سازمان با توانایی‌ها و مهارت‌های فردی خود می‌توانند در جهت اهداف سازمانی گام بردارند، ولی چنانچه این توانایی‌ها به‌صورت هماهنگ و مؤثر مدیریت شود، تبدیل به نیرویی اثربخش و کارآمد می‌شود. درواقع هنگامی حداکثر کارایی کارکنان تجلّی می‌یابد که به‌صورت گروهی و تیمی، امور را اداره کنند.
در دهه‌های اخیر، سازمان‌ها به‌طور معناداری تغییر کرده‌اند. یکی از قابل‌توجه­ترین این تغییرات، تغییر ساختار انجام کار از انفرادی به سمت انجام کار به‌صورت گروهی و تیمی است. کار تیمی از مشخصه‌های اصلی نظریه‌ها و رویکردهای نوین مدیریت امروز است. کار تیمی هنگامی تحقق می‌یابد که تعداد معدودی از افراد که به درجاتی متفاوت ازنظر اجتماعی، ساختاری و فنی به یکدیگر و به سازمانی بزرگ‌تر وابسته‌اند، برای تحقق هدفی مشترک تلاش می‌کنند. (Friedlander, 1987).
کار تیمی درواقع، تجلّی جمع‌گرایی در عرصه عمومی سازمان و مدیریت است. به نظر می‌رسد، کار تیمی پاسخی است به رقابت اقتصادی جهانی و نوآوری‌های مستمر فنّاوری که به پیچیده‌تر شدن بیشتر شرایط محیطی و درنتیجه نیاز بیشتر به حل مسئله اثربخش در سازمان‌ها انجامیده است. (Moses & Stahelski,1999).
تأکید اغلب نظریه‌های مدیریتی بر کار تیمی از عمومیت یافتن مفهوم کار تیمی در حوزه سازمان و مدیریت حکایت دارد. مروری گذرا برشماری از آخرین نظریه‌ها و رویکردهای مدیریتی مؤید این حقیقت است که پایه و اساس هر یک از این نظریه‌ها به نحوی از انحاء در ارتباط تنگاتنگ با فعالیت‌های تیمی است. کار گروهی و تیمی در مدیریت، رفتار سازمانی، جامعه‌شناسی، روانشناسی اجتماعی و حتی دین و فرهنگ مطرح شده است. کار تیمی محور اصلی اغلب رویکردهای مشهور مدیریتی همچون مدیریت کیفیت جامع، سازمان شبکه‌ای، تولید ناب، سازمان یادگیرنده، مهندسی مجدد فرایند کار، تغییر برنامه‌ریزی‌شده و... است. (Sewell, et al., 1999) در حقیقت، تیم به‌عنوان عنصر بنیادی سازمان‌های نوین، جایگزین فرد در رویکرد سنتی شده است. در بسیاری از سازمان‌ها، واحد اصلی ساختار سازمان را تیم‌ها تشکیل می‌دهند و نه فرد. امروزه به‌طور فزاینده‌ای تیم‌ها، برای انجام وظایف مهم و حل مسائل پیچیده سازمانی، حیاتی قلمداد می‌شوند. سازمان‌ها همان‌گونه که به بازسازی خود می‌پردازند تا بتوانند مؤثرتر و با راندمان بهتر به رقابت بپردازند، به‌سوی تیمی کار کردن نیز روی آورده‌اند تا از ذوق و قریحه کارکنان به نحو بهتری بهره ببرند. مدیران دریافته‌اند که تیم‌ها نسبت به ساختارهای سنتی کاری دارای قدرت انعطاف بیشتر بوده و در برابر محیط در حال تغییر بهتر پاسخگو هستند. تیم‌ها به‌عنوان منبعی برای رضایت شغلی به کار گرفته می‌شوند. همچنین تیم‌ها برای مدیران ابزار مؤثری هستند تا بتوانند مشارکت کارکنان را بهبود بخشیده، اخلاق آن‌ها را متعالی و تنوع نیروی کار را گسترش دهند.
هنگامی‌که تیم‌ها موفق باشند، دارای توان بالقوه جهت ارائه بسیاری از مزیت‌ها همانند انعطاف‌پذیری و خلاقیت فزاینده هستند و چنانچه با شکست مواجه شوند، منابع قابل‌توجهی را تلف‌کرده‌اند. ازاین‌رو سازمان‌ها باید به حداکثر کردن احتمال موفقیت تیم‌ها توجه کنند.

برگرفته از کتاب : « کار تیمی و روش های تصمیم گیری و حل مسئله در سازمان » نویسندگان : محمود فاتحی پیکانی و مرجان سادات حر

سفارش کتاب : [email protected]

 http://mahmoodfatehi.blogfa.com